20 มกราคม 2560
โดย อัน เหงียน
ดิฉันมีพื้นเพมาจากประเทศเวียดนามซึ่งเป็นผู้ส่งออกข้าวรายใหญ่อันดับ 2 ของโลก การพัฒนาการเกษตรจึงเป็นสิ่งที่ดิฉันให้ความสำคัญ การเข้าร่วมศูนย์ความรู้ของเครือข่ายนักลงทุนเพื่อสังคมแห่งเอเชีย(AVPN) ได้เปิดโอกาสพิเศษให้ฉันตามทันการพัฒนาของการลงทุนเพื่อสังคม และเป็นเรื่องที่น่ายินดีที่ได้เห็นว่าภาคเกษตรกรรมเป็นภาคที่ใหญ่ที่สุดในโลกในด้านการลงทุนตามที่วางแผนไว้(planned investments) ตามการสำรวจผลกระทบต่อผู้ลงทุนรายปี 2559 โดยเครือข่ายการลงทุนเพื่อสร้างผลกระทบทั่วโลก (Global Impact Investing Network: GIIN)
การเกษตรมีการใช้แรงงาน 35% – 50% ของกำลังแรงงานจากประเทศกำลังพัฒนาในทั่วทั้งภูมิภาคเอเชีย [1] แต่อย่างไรก็ตาม ส่วนแบ่งทางการเกษตรของผลผลิตในระดับชาตินั้นลดลงเร็วกว่าการจ้างงาน คาดการณ์ว่าภายในปี พ.ศ. 2583 ส่วนแบ่งการจ้างงานในภาคการเกษตรยังคงอยู่ในระดับที่สูงกว่า 20% [2]ในประเทศส่วนมากของเอเชีย ขณะที่ส่วนแบ่งการผลิตทางการเกษตรจะลดลงต่ำกว่า 20% การผลิตของผู้ผลิตรายย่อยจะมีมากขึ้น โดยเกษตรกรส่วนใหญ่ครอบครองพื้นที่น้อยกว่า 2 เฮคเตอร์ ทำให้พวกเขาเสี่ยงต่อความเครียดเนื่องจากสิ่งแวดล้อม (environmental stress) และความไม่สมมาตรของข้อมูล(information asymmetry) การสร้างห่วงโซ่คุณค่าทางการเกษตรที่แข็งแรงและยั่งยืนจึงเป็นกุญแจสำคัญในการบรรเทาความยากจนและการเติบโต
ในขณะที่รัฐบาลและหน่วยงานด้านการพัฒนามักเป็นแรงผลักดันสำคัญในการพัฒนาการเกษตรผู้ลงทุนเพื่อสังคมก็ได้เข้ามามีส่วนร่วมอย่างรวดเร็วในเอเชีย วิธีการจัดการแบบหลายแง่มุม (multi-pronged) และหลายภาคส่วน (multi-sector) ได้สร้างและติดตามการแก้ไขปัญหาความยั่งยืนทางการเกษตร การลดความยากจนและปัญหาสิ่งแวดล้อมเป็นบางครั้ง โครงการที่เน้นผลกระทบหลากหลายรูปแบบได้เกิดขึ้นจากการริเริ่มของภาคเอกชนเหล่านี้ ตั้งแต่ความช่วยเหลือด้านเทคนิคโดยตรงแก่เกษตรกร การวิจัยและพัฒนาทางการเกษตร การเข้าถึงตลาด การค้าปลีกทางการเกษตร ไปจนถึงการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
ตัวอย่างจากสมาชิกเครือข่ายนักลงทุนเพื่อสังคมแห่งเอเชีย(AVPN)
Livelihoods Venture ที่มีฐานอยู่ที่กรุงปารีส เป็นผู้ลงทุนทางสังคมที่มีความทะเยอทะยานด้วยแนวคิดแบบสร้างสมดุลระหว่างมุมมองด้าน เศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อม (triple bottom line) โครงการกองทุนเพื่อเกษตรกรรมในครัวเรือนขององค์กรนี้ ตั้งขึ้นโดย ดาโนนและมาร์(Danone และ Mars) ในปี 2558 กำลังลงทุนด้วยจำนวนเงิน 141ล้านเหรียญ ในแอฟริกา เอเชียและละตินอเมริกาสำหรับช่วง 10 ปีข้างหน้า เพื่อจัดการปัญหาความเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและความยากจนในชนบทไปพร้อมๆกัน ผลงานปัจจุบันของพวกเขาในเอเชียประกอบด้วยโครงการปลูกป่าชายเลนและวนเกษตรในอินเดีย 2 โครงการ และโครงการฟื้นฟูป่าชายเลนในอินโดนีเซียอีก 1 โครงการ Monsanto เป็นอีกหนึ่งผู้ลงทุนทางสังคมที่กระตือรือร้นในการทำการเกษตรแบบยั่งยืนในเอเชีย
โครงการ Monsanto Growth Ventures ลงทุนในบริษัทต่างๆตั้งแต่ระดับ Seed Stage จนถึง ระดับSeries A และมากกว่านั้น โดยจะเน้นด้านผลผลิตทางการเกษตร ชีวภาพและการเกษตรแบบดิจิตอล
LGT Impact Ventures เป็นหนึ่งในการลงทุนเพื่อสังคม ของตระกูล พรินซ์ลี (Princely) แห่ง ลิกเตนสไตน์ (Liechtenstein) ที่ลงทุนในกิจการการเกษตรต่าง ๆ ในประเทศจีน อินโดเนเซีย ฟิลิปปินส์และไทย โครงการ Shangrila Farms ในประเทศจีนเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของบริษัทผลิตภัณฑ์ธรรมชาติที่รับผิดชอบต่อสังคมซึ่งทำงานใกล้ชิดกับเกษตรกร โครงการ Kakoa and Kennemer Foods ก็ได้พัฒนาวิถีชีวิตของเกษตรกรผู้ปลูกโกโก้รายย่อยในประเทศอินโดเนเซียและฟิลิปปินส์ตามลำดับ โครงการ Grassroots Innovation and Hilltribe Organics ได้จัดระเบียบและอำนวยการเข้าถึงตลาดโดยตรงแก่เกษตรกรในประเทศไทย
Unitus Capital สนับสนุนกิจการเพื่อสังคมที่เน้นเกษตรกรรมสองแห่งในประเทศอินโดเนเซีย ( Vasham และ Big Tree Farms) และหนึ่งบริษัทแปรรูปเกษตรในประเทศอินเดีย (โครงการ LEAF) Vasham นั้นช่วยเหลือเกษตรกรรายย่อยด้านการจัดหาเงินทุน ความเชี่ยวชาญทางเทคนิค และการวางแผนการทางเงิน (income security) โดยร่วมกับสถาบันทางการเงิน บริษัทการเกษตร รัฐบาล และ องค์กรพัฒนาเอกชน(NGOs) Big Tree Farms เป็นบริษัท supply chain แบบบูรณาการในแนวตั้งที่ทำงานร่วมกับเกษตรกรสวนมะพร้าว ส่วน LEAF เป็น บริษัท ด้านการจัดการการเกษตรแบบครบวงจรในอุตสาหกรรมผักและผลไม้
East Ventures สนับสนุนสตาร์ทอัพที่มีแนวโน้มที่จะเติบโต โดยให้เงินสนับสนุนในระยะเริ่มต้นและการพัฒนาขีดความสามารถผ่าน co-working spaces ของ East Ventures ในอินโดนีเซียและญี่ปุ่น บริษัทได้มีการลงทุนอย่างแข็งขันในสตาร์ทอัพที่เกี่ยวกับเทคโนโลยีการเกษตรในอินโดนีเซีย เช่น Eragano, Limakilo และ iGrow Eragano โดย Eragano มีเป้าหมายที่จะปรับปรุงวิถีชีวิตของผู้ผลิตรายย่อย ด้วยวิธีแบบครบวงจร(end-to-end) ผ่านการใช้แอพในมือถือ ส่วน Limakilo เชื่อมเกษตรกรโดยตรงกับผู้บริโภคโดยเน้นที่หัวหอมแดงซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักของอินโดนีเซีย และ iGrow เป็นตลาดสำหรับเกษตรกรที่ผลิตอาหารอินทรีย์ที่มีคุณภาพสูง
กองทุนเพื่อธุรกิจ (Business Fund) Aavishkaar และ Grassroots สนับสนุน ธุรกิจการเกษตร ในอินเดียและอินโดนีเซียในหลายภาคส่วน ได้แก่ ผลไม้สด, พืชผัก,พืชสวน, ฝ้ายและนม Evergreen Labs มุ่งที่จะจัดการด้านความปลอดภัยของอาหารในประเทศเวียดนาม โดยนำผลผลิตของเกษตรกรไปให้กับผู้บริโภคโดยตรง บริษัทยังได้ลงทุนกัน Skyfarm ซึ่งเป็นบริษัท ที่เชี่ยวชาญในการออกแบบและติดตั้งระบบไฮโดรโปนิกส์และหลังคาสีเขียว(green roofs)
จากการที่เห็นความกระตือรือร้นกระตือรือร้นต่อการเกษตร การลงทุนเพื่อสังคมจึงมีดุลยภาพที่จะกลายเป็นกลไกหลักสำหรับการเติบโตทางการเกษตร ในประเทศกำลังพัฒนาในเอเชีย มีการรวมพลังให้ความร่วมมือจากหลายภาคส่วน ระหว่างรัฐบาล, หน่วยงานที่ให้ความช่วยเหลือ, ภาคประชาสังคม, กิจการเพื่อสังคม และนักลงทุนเพื่อสังคม หากมีการควบคุมที่ดี การลงทุนเพื่อสังคมอาจช่วยให้เกิดนวัตกรรมใหม่ ๆ ที่จะช่วยเร่งการขจัดความยากจนในชนบทและการปกป้องสิ่งแวดล้อม ในเวลานี้ เครือข่ายนักลงทุนเพื่อสังคมแห่งเอเชีย(AVPN) เป็นพันธมิตรกับ Oxfam และ ASEAN CSR Network ในงานวิจัยที่มุ้งเน้นด้านการจัดหาเงินทุนให้กิจการขนาดเล็กจนถึงขนาดกลาง รอติดตามกันต่อไปนะคะ
[1] World Bank. 2016. World Development Indicators. http://data.worldbank.org/data-catalog/world-development-indicators.
[2] Briones, R. and J. Felipe. 2013. “Agriculture and Structural Transformation in Developing Asia: Review and Outlook.” ADB Working Paper No. 363, ADB, Manila. www.adb.org/sites/default/files/publication/30380/ewp-363.pdf
อัน เหงียนเป็นผู้จัดการความรู้ที่เครือข่ายนักลงทุนเพื่อสังคมแห่งเอเชีย(AVPN) เธอได้นำความหลงไหลในการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างครอบคลุมและต่อเนื่อง และประสบการณ์ที่หลากหลายในด้านการเงิน, การศึกษาและองค์กรที่ไม่แสวงหากำไรมาใช้ในการทำงานตำแหน่งนี้ ล่าสุด อัน เป็น Research Fellow ที่ Lee Kuan Yew School of Public Policy มหาวิทยาลัยแห่งชาติสิงคโปร์ (NUS) ที่ซึ่งเธอได้ร่วมเขียนหนังสือสองเล่มเกี่ยวกับการวิเคราะห์ความสามารถในการแข่งขันของเศรษฐกิจ ของประเทศในอาเซียน, บทความวิชาการวารสารเกี่ยวกับรูปแบบการพัฒนาทางเศรษฐกิจ ของสิงคโปร์และมาเลเซีย และความคิดเห็นจากบรรณาธิการ(Editorial Opinion) เกี่ยวกับประเทศเวียดนามให้กับ Strait Times ก่อนหน้านั้น อันเป็นนักศึกษาฝึกงาน (Research Intern) ที่ Mekong Institute ในจังหวัดขอนแก่น ประเทศไทย ซึ่งเป็นองค์การระหว่างรัฐบาลที่ดำเนินโครงการเพิ่มขีดความสามารถสำหรับประเทศในอนุภูมิภาค ลุ่มแม่น้ำโขง นอกจากนั้นเธอยังเคยทำงานที่ Bloomberg L.P., OCBC และ DBS อัน สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโทด้านด้านการพัฒนา(Development Studies) จาก London School of Economics and Political Science (LSE) และปริญญาตรีสาขาเศรษฐศาสตร์จาก Nanyang Technological University
